Hilversumse Held: Evert de Bruin
Het plan waarmee ik deze prijzen in de Challenge in de wacht heb gesleept, verenigt oude low-tech technieken en nieuwe innovaties met elkaar. Ik wil namelijk een duurzaam educatiecentrum met een tiny house bouwen, in Crailo. Hierin wil ik laten zien hoe je volledig off-grid kunt wonen, CO2 kunt reduceren en energie kunt besparen door een paar simpele, maar wel baanbrekende aanpassingen te doen.
Een greep uit deze aanpassingen: stroleembouw, een manier van bouwen waarin je wanden van stro ontwikkelt en ze met leem opvult. Dit isoleert enorm goed, het heeft isolatiewaarde 6, én het is circulair. Energie kun je ook onttrekken uit een biomeiler. Dit is een composthoop die bestaat uit houtsnippers en paardenmest. Tijdens het composteren hiervan ontstaat veel energie, binnenin kan het wel 60 graden worden. Via deze techniek kun je die warmte afnemen en gebruiken om bijvoorbeeld je woning mee te verwarmen. Verder laat ik in het te bouwen voorbeeldhuis zien wat het effect is van het gebruik van gelijkstroom in plaats van wisselstroom. Hiermee bespaar je tot wel 70 % op het energieverbruik van een elektrisch apparaat dat in gebruik is. En tot 80 tot 98% per apparaat wanneer deze stand-by staat.
Ik heb al een tiny house waarin alles op gelijkstroom werkt. Het is een standaard chalet op de Veluwe, waar ik vandaan kom. Dit is het Gelijkstroomhuis, waar alles werkt op 12 of 24 Volt. Door gelijkstroom te gebruiken reduceer je het elektriciteitsverbruik met ongeveer 60 tot 80 %. Hoe dat kan? Wij zijn al decennia gewend om gebruik te maken van wisselstroom, daarom komt er in de meeste woningen 230 Volt uit het stopcontact. Maar als je zonnepanelen geïnstalleerd hebt leveren die gelijkstroom. Via een omvormer, die ook energie verbruikt, moet de stroom worden omgezet naar wisselstroom. Dat gebeurt in de adapters of transformators die in de elektronische apparatuur zitten om ze op 230 V-wisselspanning te kunnen aansluiten. Dit energieverlies in adapter of transformator bedraagt gemiddeld 30% per apparaat. Hiermee gaat dus veel energie verloren en dit duwt het verbruik fiks omhoog.
Het mooie is nu: dat hoeft niet. Want je kunt de meeste elektrische apparaten aanpassen door de adapter te verwijderen en het snoertje rechtstreeks op 12 V te laten aansluiten, zodat ze op gelijkstroom werken. Wat betekent dat precies? Dat betekent dat je bijna alle elektronische apparaten, zoals televisies, lampen en laptops, kunt laten functioneren op basis van de energie die één zonnepaneel levert. Voor elektrische apparaten die meer stroom verbruiken, zoals stofzuigers, waterkokers en tosti-ijzers, is 24 Volt voldoende. Oftewel twee zonnepanelen.
Als ik vertel dat je door gelijkstroom te gebruiken, en door het toepassen van andere technieken, enorm veel energie kunt besparen, knikken de mensen ‘ja’ maar snappen ze nog niet hoe het werkt. Het voordeel van het hebben van een voorbeeldwoning is dat iedereen die geïnteresseerd is in duurzame bouw en klimaatneutraal wonen kan zien hoe deze technieken werken. En dát ze werken, dat ze enorm veel energie besparen. Zien is immers geloven.
Wat mij drijft is dat ik zelf off-grid wil wonen. Ik wil zelfvoorzienend zijn in mijn energieopwekking en niet afhankelijk zijn van de netspanning die door energiemaatschappijen wordt geleverd. Als elektrotechnisch ingenieur heb ik veel kennis over de verschillende manieren van energie opwekken en deze kennis wil ik delen, zodat andere mensen, die net als ik geïnteresseerd zijn in zelfvoorzienend zijn en duurzaam of circulair wonen, hiervan kunnen leren en er gebruik van kunnen maken.
Naast kennisdeling hoop ik ook dat mensen hun manier van denken over energie wat aanpassen. We verbruiken zoveel stroom, en dat wordt alleen maar meer, door ontwikkelingen in het elektrisch rijden bijvoorbeeld. De warmtepomp is ook een apparaat waardoor ons stroomverbruik in de toekomst sterk gaat toenemen. Die stroom moet ergens vandaan komen. We realiseren ons niet dat zaken als moderne televisies, modems en deurbellen 24 uur per dag energie vragen, omdat ze op stand-by staan. Als je bij wijze van spreken kiest voor een ouderwetse trekbel en een kleine televisie bespaar je al stroom. En wanneer je de ontwikkelingen op het gebied van energiebesparing en hernieuwbare energie vergelijkt met bijvoorbeeld Duitsland, hebben we hier in Nederland nog een boel te verbeteren, vind ik.